Tunel - Taryhy ewolýusiýa

sakwa

770 metrlik Teýlor Hilliň ýeke ýoly gurlaly bäritunelwe 1826-njy ýylda Angliýada bugly lokomotiwli 2474 metrlik Wiktoriýa goşa ýol tuneli, Angliýa, ABŞ we Fransiýa ýaly ýurtlarda köp sanly demir ýol tuneli guruldy.XIX asyrda uzynlygy 5 kilometrden gowrak bolan jemi 11 demir ýol tuneli guruldy, uzynlygy 10 kilometrden gowrak 3 tunel.Olaryň arasynda iň uzynlygy Şweýsariýadaky 14998 metr uzynlygyndaky Saint Gotha demir ýol tuneli.Peruda 1892-nji ýylda açylan Galera demir ýol tuneli, beýikligi 4782 metr we häzirki wagtda dünýäde iň ýokary ölçegli demir ýol tuneli.Häzirki wagtda Hytaýyň Çinghai Tibet demir ýolundaky Fenghuo tuneli dünýädäki iň beýik demirýol tunelidir.1860-njy ýyllardan ozal el bilen burawlamak we gara tozany partlatmak usullary bilen tuneller guruldy.1861-nji ýylda, Alp daglaryndan geçýän Sinis Peak demir ýol tuneli gurlanda, ilkinji gezek elde burawlamagyň ýerine pnewmatik gaýa türgenleşikleri ulanyldy.1867-nji ýylda ABŞ-da Hussac demir ýol tuneli gurlanda, tuneliň gurluşyk tehnologiýasyny we tizligini hasam ösdürýän gara poroşokyň ýerine nitrogliserin partlaýjy serişdeleri ulanyldy.

Hytaý tarapyndan 1887-1889-njy ýyllar aralygynda Taýpeýden Keelung çenli Taýwan welaýatynyň dar ölçegli demirýolunda gurlan “Shiqiuling” tuneli Hytaýyň uzynlygy 261 metr bolan ilkinji demir ýol tuneli boldy.Ondan soň Pekin Han, Eastakyn Gündogar we Çengtaý ýaly demir ýollarda käbir tuneller guruldy.Pekin Zhangjiakou demir ýolunyň Guangou bölüminde gurlan dört tunel, Hytaýyň tehniki güýji bilen gurlan demir ýol tunelleriniň ilkinji partiýasydy.Iň uzyn Badaling demir ýol tuneliniň uzynlygy 1091 metr bolup, 1908-nji ýylda gurlupdy. 1950-nji ýyla çenli Hytaý bary-ýogy 89 kilometre barabar 238 standart ölçegli demir ýol tuneli gurupdy.1950-nji ýyllardan bäri tunel gurluşyklarynyň sany ep-esli artdy.1950-nji we 1984-nji ýyllar aralygynda jemi 4247 standart ölçegli demir ýol tuneli guruldy, umumy uzynlygy 2014.5 kilometre barabar bolup, ony dünýäniň iň demir ýol tunelleri bolan ýurtlaryň birine öwürdi.Gurlan Hytaýyň standart ölçegli demir ýol tunelleriniň sany 1-nji tablisada görkezilýär [Gurlan Hytaýyň standart ölçegli demir ýol tunelleriniň sany].Mundan başga-da, Hytaý umumy uzynlygy 23 kilometre barabar 191 dar ölçegli demir ýol tuneli gurdy.1984-nji ýyla çenli Hytaý uzynlygy 5 kilometre ýetýän jemi 10 tunel gurupdy (2-nji tablisa [Hytaýda uzynlygy 5 kilometrden gowrak bolan demir ýol tunelleri]), iň uzynlygy Jingýuan demir ýolunyň imalimal demir ýol tuneli, uzynlygy 7032 metr.Uzynlygy 14,3 km bolan Pekin Guanç Guangzhouou demir ýolunyň Hengşao böleginiň Daýao daglary goşa ýol tuneli gurulýar.Hytaýda iň beýik demir ýol tuneli, Çinghai Tibet demir ýolundaky Guanjiao demir ýol tuneli bolup, uzynlygy 4010 metr we beýikligi 3690 metr.

sunsonghsd@gmail.com

WhatsApp : + 86-13201832718


Iş wagty: Mart-06-2024