“Guşak we ýol başlangyjy” Günbatarda köplenç Hytaýyň global tertibe garşy göreşi hökmünde görülýär, ýöne BRI ASEAN üçin möhümdir.2000-nji ýyldan başlap, ASEAN Hytaýyň töwereginde ösýän sebitleýin ykdysadyýetdir.Hytaýyň ilaty ASEAN ýurtlarynyň sanyndan iki esse köp we ykdysadyýeti has uludyr.Hytaýyň ASEAN ýurtlarynyň köpüsi bilen günorta-günbatar serhedi öňe sürülýän köp sanly taslamany ýeňilleşdirdi.
Laosda Hytaý Laosyň paýtagty Wientianany Hytaýyň günorta-günbataryndaky Kunming şäheri bilen birleşdirýän serhetaşa demir ýoly maliýeleşdirýär.Hytaýyň maýa goýumlary netijesinde Kambojada awtoulag ýoly, aragatnaşyk hemrasy we halkara howa menzili taslamalary bar.Timor-Leste, Hytaý awtoulag ýollarynyň we portlaryň gurluşygyna maýa goýdy we Hytaý kompaniýalary Timor-Leste milli torunyň işlemegi we hyzmat edilmegi üçin isleg gazandy.Indoneziýanyň jemgyýetçilik ulaglary we demir ýollary “Guşak we ýol başlangyjy” -dan peýdalandy.Wýetnamda täze ýeňil demirýol liniýasy hem bar.1980-nji ýyllaryň ahyryndan bäri Hytaýyň Mýanmardaky maýa goýumlary daşary ýurt maýa goýumlarynyň sanawynda birinji orunda durýar.Singapur diňe bir “Guşak we ýol başlangyjy” bilen hyzmatdaş bolman, eýsem AIIB-iň esaslandyryjy agzasydyr.
ASEAN ýurtlarynyň köpüsi guşak we ýol başlangyjyny infrastruktura gurmak we içerki ykdysadyýetini ösdürmek üçin bir mümkinçilik hökmünde görýärler, esasanam global ykdysady ösüşiň pese gaçmagyna garaşylýar.“Asean” “Guşak we ýol başlangyjy” boýunça iň köp peýdalanýanlar, Hytaýyň karz duzagyna düşmän hyzmatdaşlygyň üsti bilen kömek bermek teklibini kabul eden orta göwrümli ykdysadyýetlerdir.Duýdansyz weýrançylykly zarbany gadagan etmek bilen Hytaý baýlygy paýlamakda we esasanam ASEAN ýurtlary üçin global ösüşe kömek etmekde möhüm rol oýnamagyny dowam etdirer.
BRI gol çekilende, ASEAN-yň kiçi ykdysadyýetleri Hytaýyň sahy karzlaryna bil baglady.Şeýle-de bolsa, “Guşak we ýol başlangyjy” gatnaşýan ASEAN ýurtlary bergilerini üzüp we üstünde işleýän taslamalarynyň artykmaçlyklaryna baha berip bilýänçä, bu başlangyç sebitiň ykdysadyýeti üçin ýarag bolup hyzmat edip biler.
Iş wagty: Awgust-09-2023
